Nghi thức – linh hồn văn hóa, không phải hình thức

Trong mỗi nền văn hóa, nghi thức không chỉ là nghi lễ bên ngoài mà là tinh thần, bản thể của niềm tin và đạo lý. Với người Việt, từ bao đời nay, nghi thức chính là sợi dây nối liền con người với tổ tiên, trời đất và cộng đồng. Tuy nhiên, giữa cuộc sống hiện đại, nhiều nghi lễ đang bị giản lược hoặc hiểu sai thành sự rườm rà, mê tín, khiến giá trị cốt lõi dần bị mai một.

Tác phẩm sử dụng âm nhạc, điện ảnh và nghệ thuật chuyển động như một ngôn ngữ hiện đại để phục hưng nghi thức truyền thống, truyền cảm hứng sâu sắc đến người xem.

MV là sự kết tinh tâm huyết của nhạc sĩ Bùi Xuân Hiếu và chuyên gia nghi thức quốc tế Nguyễn Thị Thủy – Chủ tịch Học viện EIA.

Không đi theo lối mòn “âm nhạc minh họa nghi lễ”, MV chọn cách để âm thanh dẫn dắt nghi thức, mở ra không gian cảm xúc đậm đặc sắc màu văn hóa. Những âm thanh của trống, sáo, đàn bầu, chuông mõ… hòa quyện cùng nhạc cụ dân gian như đàn Nhị, hát Xẩm, kết hợp khéo léo với hòa âm đương đại tạo nên một không gian âm thanh vừa cổ xưa vừa mới mẻ vừa mang nỗi nhớ, khơi mở suy tư.

MV không chỉ là tác phẩm âm nhạc mà là một nghi thức nghệ thuật – nơi quá khứ và hiện tại hội tụ, nơi bản sắc dân tộc đối thoại hài hòa với tinh thần hội nhập quốc tế.

Chủ tịch Thủy Nguyễn cùng nhạc sĩ Bùi Xuân Hiếu giao lưu với báo chí và khách mời

MV đặc biệt được thực hiện tại Khu di tích Đền Hùng – nơi khởi nguồn văn hóa và tín ngưỡng Việt. Tại đây, 4 đại lễ linh thiêng được tái hiện một cách công phu và đầy cảm xúc. Các nghi thức nhân sinh như lễ trưởng thành, lễ gia phong, lễ hiếu đạo, lễ tri ân… được diễn giải bằng hình thể, phục trang, âm nhạc.

Không chỉ tôn vinh nghi thức Việt, MV còn lồng ghép nghi thức quốc tế như lễ ngoại giao, nghi lễ tiếp đón... như một lời khẳng định: “Càng hội nhập sâu, càng cần đứng vững trên nền tảng bản sắc. Đối thoại văn hóa không phải để vay mượn, mà là để kiến tạo tiếng nói riêng giữa cộng đồng nhân loại.”

Đưa nghi thức “sống” trở lại trong đời sống đương đại

Chia sẻ tại lễ ra mắt, chuyên gia nghi thức Nguyễn Thị Thủy bày tỏ trăn trở: “Nghi thức không chỉ là văn hóa, mà là biểu tượng sâu sắc của phẩm giá dân tộc. Nếu không gìn giữ ngay từ bây giờ, chúng ta sẽ mất đi bản chất của chính mình”. Theo bà, thế hệ trẻ ngày nay đang dần xa rời các lễ nghi truyền thống, cho rằng chúng rườm rà, lạc hậu. Trong khi đó, nghi thức Việt nếu được tái hiện đúng, sẽ tinh giản, sâu sắc và chạm vào trái tim: dạy người ta biết tri ân, biết tự trọng, biết giữ mình.

Nhạc sĩ Bùi Xuân Hiếu cho biết: "Trong MV muốn truyền tải thông điệp 'kính trên nhường dưới', đạo làm con cháu với ông bà cha mẹ, nghi thức quốc tế, ngoại giao, đón tiếp quốc tế… MV như lời nhắn gửi rằng chúng ta cần phải giữ gìn bản sắc của dân tộc, hội nhập văn hoá nghi thức quốc tế”.

Nữ ca sĩ Hiền Anh Sao Mai - Chủ tịch Cộng đồng doanh nhân Thiền ca Việt Nam, tổng đạo diễn, cố vấn nghệ thuật và truyền thông của dự án, chia sẻ góc nhìn đầy nhân văn: "MV - Nghi thức là hành trình tái hiện sự gìn giữ phần hồn sâu thẳm nhất của dân tộc – không ồn ào, không phô trương, nhưng lặng lẽ khơi dậy lòng tự tôn và cội nguồn Việt trong từng nghi lễ, từng động tác cúi đầu, dâng hương, xướng tụng. Trong âm nhạc cách khéo léo đưa linh hồn nhạc cụ dân tộc Việt Nam và hòa âm phối khí hiện đại nhưng rất hào hùng mang dáng vẻ của Việt Nam thời đại mới phát triển nhưng luôn gìn giữ bản sắc dân tộc."

          MV nghệ thuật “Nghi lễ Việt Nam – Văn hóa dân tộc – Hồn thiêng sông núi – Kết nối năm châu” không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là bước khởi đầu cho hành trình phục hồi nghi thức Việt một cách gần gũi, sống động. Từ những nghi lễ lớn tại đình đền miếu phủ, đến những nghi lễ đời thường như lễ khai giảng, lễ trưởng thành, lễ cưới hỏi, lễ tang...

Ban tổ chức tri ân những cá nhân, đơn vị đã đồng hành cùng MV và sự kiện

MV gửi gắm thông điệp rằng: phục hồi nghi thức không đồng nghĩa với sao chép nguyên bản mà cần được thể hiện bằng ngôn ngữ của thời đại, nhưng vẫn giữ trọn “hồn cốt” văn hóa.

Không chỉ là hình ảnh đẹp, dự án mở ra một lộ trình dài hơi: Workshop nghi lễ tại Pháp, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc dành cho cộng đồng người Việt xa quê; Chương trình hợp tác với các trường quốc tế để đưa nghi lễ Việt trở thành một "ngôn ngữ giáo dục mềm" - dạy con người sống có lễ, chứ không chỉ học điều lễ; Phát hành MV phiên bản đa ngữ, lan tỏa trên các nền tảng số trong nước và quốc tế.