Trước những yêu cầu thực tiễn sản xuất và với mong muốn ngày càng hoàn thiện hệ thống cảnh báo lũ và được sự chỉ đạo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam/Tổng Công ty Phát điện 3, Công ty Thủy điện Buôn Kuốp đã và đang tích cực thực hiện chuyển đổi số trong hệ thống thu thập dữ liệu thủy văn, cảnh báo lũ và xây dựng bản đồ số vùng hạ du các Nhà máy Thủy điện Buôn Tua Srah, Buôn Kuốp, Srêpốk 3.

Từ mô hình dự báo lưu lượng nước về và hệ thống cảnh báo lũ vùng hạ du

Đối với một nhà máy thủy điện, dự báo được lưu lượng nước về, lưu lượng mưa và mực nước hồ chứa là những yếu tố tiên quyết giúp cho việc lập kế hoạch, phương thức vận hành tối ưu nhà máy. Do đó, để chủ động trong công tác lập kế hoạch sản xuất, đảm bảo cung cấp nước cấp cho vùng hạ du theo quy định, Công ty Thủy điện Buôn Kuốp đã tổ chức nghiên cứu, lập phương án xây dựng bổ sung các trạm đo mưa và quan trắc mức nước trên các nhánh sông dẫn về hồ chứa, theo đó trong năm 2020 đã lắp đặt bổ sung 12 trạm đo mưa và 4 trạm đo mức nước tự động, nâng tổng số trạm lên 23 trạm đo mưa và 7 trạm đo mực nước. Dữ liệu thực từ các trạm quan trắc được kết nối về trung tâm và làm cơ sở dữ liệu để xây dựng mô hình dự báo lưu lượng nước về cho các hồ chứa của Nhà máy Thủy điện Buôn Tua Srah, Buôn Kuốp và Srêpốk 3.

Giao diện các trạm quan trắc lưu lượng nước về các hồ chứa của Cty Thủy điện Buôn Kuốp

Điểm đặc biệt là mô hình này do chính những kỹ sư của Công ty Thủy điện Buôn Kuốp ngày đêm gắn bó với nhà máy chung sức, tự mày mò, nghiên cứu, học hỏi và xây dựng nên. Dựa trên cơ sở những dữ liệu đã thu thập, các kỹ sư đã triển khai ứng dụng AI để phân tích, dự báo tình hình và cung cấp các công cụ cảnh báo sớm. Đến nay, mô hình đã thu được những kết quả khá khả quan. Qua quá trình đối chiếu, so sánh với số liệu đo đạc và tình hình thực tế, mô hình dự báo lưu lượng về hồ Buôn Tua Srah hiện có độ chính xác khoảng 75% so với thực tế và trở thành một kênh để Công ty tham khảo, giúp tối ưu việc lập kế hoạch và phương án điều hành sản xuất tối ưu theo nguồn nước.

Đối với vùng hạ du, hệ thống cảnh bảo xả lũ của Công ty Thủy điện Buôn Kuốp đã vận hành từ năm 2009 và dần chuyển sang cảnh báo từ xa qua sóng điện thoại di dộng. Hiện 20 trạm cảnh báo đã bố trí dọc theo bờ sông vùng hạ du các hồ chứa, tập trung chỗ khu dân cư, bến tắm giặt đã và đang đảm bảo các thông báo về tình hình chạy máy, thông báo điều tiết xả nước của nhà máy đến được với chính quyền, Ban chỉ đạo PCLB và người dân trong vùng.

Đến kế hoạch nâng cấp mô hình, hệ thống hiện tại và xây dựng bản đồ số vùng hạ du

Thực hiện kế hoạch chuyển đổi số năm 2021, ngày 06/5/2021, EVNGENCO 3 cùng Công ty Thủy điện Buôn Kuốp tổ chức làm việc trực tuyến rà soát, đánh giá tình hình nhằm thúc đẩy nội dung thực hiện chủ đề chuyển đổi số "Hoàn thiện hệ thống thu thập dữ liệu thủy văn, cảnh báo lũ và xây dựng bản đồ số vùng hạ du các Nhà máy Thủy điện Buôn Tua Srah, Buôn Kuốp, Srêpốk 3".

Buổi làm việc diễn ra theo hình thức trực tuyến

Tại buổi làm việc, Công ty Thủy điện Buôn Kuốp đã thông tin về tiến độ thực hiện nâng cấp mô hình dự báo lưu lượng nước về và hệ thống cảnh báo lũ vùng hạ du nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và giúp chính quyền, người dân vùng hạ du tiếp cận các thông báo từ nhà máy một cách thuận lợi hơn, nhanh chóng, kịp thời, đầy đủ để chủ động hơn trong sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt.

Theo kế hoạch, trong năm 2021, Thủy điện Buôn Kuốp sẽ triển khai mua sắm và tự nghiên cứu, thiết kế, lắp đặt bổ sung 06 trạm quan trắc mưa, đồng thời thu thập thêm dữ liệu dự báo mưa từ các đài khí tượng, các lưu vực khác và nghiên cứu, nâng cấp ứng dụng mạng Neural network (nntool) của Matlab để nâng cao hơn nữa độ chính xác của số liệu dự báo trong thời gian tới.

Module chương trình mạng Neuron nhúng trên chương trình SCADA Cx-Supervisor

Ngoài ra, Công ty sẽ triển khai nghiên cứu, xây dựng bản đồ số vùng hạ du các nhà máy; xây dựng mới Website thông tin và phối hợp với chính quyền địa phương lắp đặt thêm các trạm cảnh báo từ xa, tập trung thực hiện tại các khu vực đông dân cư, vùng hay ngập úng, khu vực có nhiều hộ chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản ở vùng hạ du các nhà máy điện.

Dựa trên nền tảng những kết quả đã đạt được của mô hình dự báo lưu lượng nước về và các giải pháp đề xuất sau buổi làm việc, Công ty Thủy điện Buôn Kuốp lựa chọn các giải pháp tối ưu, dự định sẽ tăng độ chính xác của dự báo đạt khoảng 90%.