Friday, Aug 23, 10:08 AM

9X bỏ việc, về học rèn dao bằng loại thép cổ huyền thoại

Anh Hoàng Mạnh Chiến - một người thợ rèn dao Damascus cho biết, những cây dao thủ công Damascus của Nhật Bản tạo ra có giá trị rất cao, lên tới hàng chục hoặc hàng trăm triệu đồng. Vì vậy, anh muốn nghiên cứu để nâng cao nghề rèn làng Đa Sỹ ngày càng phát triển hơn.

9X bỏ việc, về học rèn dao bằng loại thép cổ huyền thoại
9X bỏ việc, về học rèn dao bằng loại thép cổ huyền thoại

Sinh ra và lớn lên tại cái nôi về nghề rèn của Thủ đô (làng rèn Đa Sỹ, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông), anh Hoàng Mạnh Chiến sinh năm 1992 từ nhỏ đã quen với âm thanh từ những nhát búa của các nghệ nhân làm dao. Chính vì vậy, từ sớm anh Chiến đã yêu thích nghề rèn.

"Từ nhỏ đã thích nghề rèn. Lớn lên, tôi theo học cao đẳng nghề rồi làm quản lý sản xuất cho một doanh nghiệp tại Vĩnh Phúc. Tuy nhiên, tôi vẫn thích được quay về làm nghề rèn. Thời điểm bị giãn cách do dịch Covid-19, tôi trở về nhà ở Đa Sỹ rồi quyết định bỏ hết để theo nghề rèn", anh Chiến cho hay.

9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_1.jpg
Anh Hoàng Mạnh Chiến người rèn dao Damascus.

Theo anh Chiến, dao của Việt Nam tuy rất tốt, sắc bén nhưng nhược điểm là làm từ thép tận dụng những thép cũ như nhíp xe, một số loại thép mác C... nên dễ ô xi hóa, han rỉ, mẫu mã không thực sự hấp dẫn. Bởi hiện nay nhiều người làm nội trợ trong gia đình ngày càng có yêu cầu cao, vừa muốn có một bộ dao tiện dụng, sắc bén lại vừa thẩm mỹ trong gian bếp.

Cũng vì thế, anh Chiến đã lên mạng tìm kiếm, học hỏi xem nhu cầu của người dân hiện nay là gì? Nhờ đó, anh đã nghiên cứu và dần làm ra được loại thép Damascus. Đây là loại thép tạo ra những cây dao thủ công nổi tiếng đắt đỏ và siêu quý hiếm. Loại thép này vốn xuất phát từ Trung Đông, sở hữu những đặc tính siêu việt.

9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_2.jpg
Dù cây dao Damascus chỉ mỏng khoảng hơn 2 ly nhưng được rèn nên từ khoảng 120 lớp thép.

Đặc biệt, kỹ thuật rèn loại thép này đã thất truyền từ thế kỷ XVII. Cho đến nay, thép Damascus tuy được các nhà khoa học nghiên cứu nhưng vẫn chưa thể tái tạo lại được toàn bộ nguyên bản. Vì thế, thép Damascus vẫn là một trong những bài toán chưa có lời giải đối với khoa học hiện đại.

Theo anh Chiến, đặc tính quan trọng để được gọi là thép Damascus đó là phải có nhiều lớp. Vì thế, các cây dao của Chiến làm ra luôn được xếp phôi thép thành nhiều lớp rất dày và hàn chặt lại trước khi đưa vào lò luyện thép.

9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_3.jpg
Từ một phôi thép ban đầu hơn 30 lớp, cục thép được luyện, duỗi dài rồi cắt thành từng đoạn rồi lại xếp chồng lên nhau 3 - 4 lần. Như vậy, tính từ phôi ban đầu, cây dao thép Damascus do Chiến làm sẽ có khoảng hơn 100 lớp.

"Thời gian đầu tôi sử dụng nhíp và lưỡi dao dọc giấy để làm dao Damascus, tuy nhiên, đều không cho ra một loại dao tốt. Phải mất 2 năm tìm tòi học hỏi, tôi đã nắm bắt được bí quyết để tạo ra loại thép Damascus. 

Thép Damascus hiện đại được rèn theo cách xếp lớp thép rồi tạo vân tự nhiên, toàn bộ kỹ thuật rèn loại thép này đã thất truyền từ thế kỷ XVII nên cũng không ai biết được nó thực sự được tạo ra như thế nào. Kỹ thuật rèn ngày nay tạm chấp nhận định nghĩa thép Damascus hiện đại nhưng cũng chỉ mô phòng lại phần nào loại thép này" anh Chiến cho hay.

9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_4.jpg
Để tạo chất kết dính giữa các lớp thép anh Chiến phải sử dụng hàn the.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_5.jpg
Những phôi thép đỏ lửa.

Theo anh Chiến, những cây dao thủ công Damascus của Nhật Bản tạo ra có giá trị rất cao, lên tới hàng chục hoặc hàng trăm triệu đồng. Nhiều người bị mê hoặc bởi vẻ đẹp và giá trị tay nghề thủ công từ những cây dao này nhưng không có đủ điều kiện để sở hữu.

9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_6.jpg
Sau khi khuôn dao đã xong, bắt đầu đến công đoạn dùng búa đập dẹt.

Vì vậy, anh Chiến đã cho ra thị trường dòng sản phẩm dao Damascus tương tự, có giá thành dễ tiếp cận hơn đối với người Việt Nam. Mặt khác, thông qua một hướng đi mới anh Chiến cũng mong muốn nghề rèn ở làng Đa Sỹ ngày càng phát triển mạnh hơn. Bởi, trong làng dù vẫn còn hơn 100 hộ làm nghề rèn nhưng số lượng ngày càng giảm. Người trẻ thì không còn thiết tha nhiều với nghề và bỏ đi làm nghề khác.

9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_7.jpg
Từ nhiều miếng thép được đập bẹt, anh Chiến sử dụng máy cắt để tạo hình cho dao.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_8.jpg
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_9.jpg
Để tạo ra một chiếc dao, người thợ rèn phải tôi dao rất nhiều lần.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_10.jpg
Không như rèn từ thép nguyên khối, thép nhíp... thép Damascus yêu cầu người thợ phải làm thủ công gần như toàn bộ.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_11.jpg
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_12.jpg
Dù nghề rèn đã có thêm máy móc hỗ trợ nhưng chỉ riêng công đoạn luyện thép cũng mất cả ngày.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_13.jpg
Sau khi chiếc dao đã thành hình, sẽ được các thợ rèn mài để bề mặt dao sẽ nhẵn bóng.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_14.jpg
Dao Damascus rất đặc biệt bởi được làm bằng thủ công nên vân dao sẽ ra ngẫu nhiên.
9x-bo-viec-ve-hoc-r232n-dao-bang-loai-th233p-co-huyen-thoai_15.jpg
Cây dao chỉ mỏng khoảng hơn 2 ly nhưng để chế tác phải mất 4 ngày mới có thể hoàn thành.
Lê Khánh
Theo daidoanket.vn http://daidoanket.vn/9x-bo-viec-ve-hoc-ren-dao-bang-loai-thep-co-huyen-thoai-5725542.html Copylink