Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội đã được Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành giữa tháng 6 năm nay. Thế nhưng, nhiều người đã phớt lờ những hành vi có văn hoá khi sử dụng mạng xã hội, trong đó có Facebook để rồi chứng kiến đại dịch “bay màu”.

Clip nhạy cảm và đại dịch “bay màu”

Từ sáng 18.8, mạng xã hội Facebook xôn xao trước thông tin hàng loạt tài khoản của người dùng Việt Nam đã bị khóa do chia sẻ nội dung vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng của nền tảng này. Theo đó, một loạt trường hợp bị khóa tài khoản đã nhận được thông báo từ phía Facebook với nội dung: “Chúng tôi đã tạm ngừng tài khoản của bạn. Tài khoản của bạn hoặc hoạt động trên đó vi phạm Tiêu chuẩn cộng đồng của chúng tôi. Chúng tôi sẽ ẩn tài khoản của bạn với mọi người trên Facebook và bạn cũng không thể sử dụng tài khoản của mình”.

Tới thời điểm hiện tại, Facebook chưa đưa ra lý do cụ thể về việc khóa tài khoản diện rộng này. Tuy nhiên, theo ý kiến của một số chủ fanpage lớn tại Việt Nam, nguyên nhân đợt truy quét mạnh lần này xuất phát từ việc nhiều người dùng đã có hành vi phát tán, chia sẻ clip đồi trụy có trẻ vị thành niên. Đây là một điều vi phạm trong tiêu chuẩn cộng đồng về nội dung của Facebook.

Tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook có nhiều tiêu chí cấm đăng tải, chia sẻ các nội dung liên quan tới bạo lực, ấu dâm, phân biệt chủng tộc… Từ khi dịch COVID-19 bùng phát trên thế giới, Facebook cũng có quy định cấm chia sẻ, lan truyền các tin giả về COVID-19 và những thông tin liên quan có dấu hiệu hay nguy cơ gây hiểu lầm, lừa đảo…

Theo chuyên gia bảo mật Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm an ninh mạng Athena, hàng loạt tài khoản Facebook tại Việt Nam bị khóa được cho là do đăng tải, chia sẻ, lan truyền các nội dung vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook như ấu dâm, COVID-19… Và rơi vào đợt quét của mạng xã hội này, các tài khoản chia sẻ những nội dung vi phạm bị tạm khóa/ngừng hoạt động.

Còn một admin một fanpage về truyền thông hơn 70.000 theo dõi cho biết: “Việc chia sẻ các nội dung đồi trụy có trẻ vị thành niên sẽ bị Facebook xử lý rất mạnh tay. Đã có những trường hợp không thể cứu được và mất vĩnh viễn tài khoản. Những nội dung dưới dạng video sẽ bị truy vết nhanh. Dù vậy, cần hiểu rõ là Facebook hoạt động kiểm duyệt dựa theo cơ chế của trí tuệ nhân tạo (AI) và có thể có nhầm lẫn. Tuy nhiên sự nhầm lẫn ở đây là khá hiếm hoi”.

Được biết số tài khoản bị quét cho “bay màu” trong đợt vừa qua tại Việt Nam, dù chưa có thống kê đầy đủ cũng có thể lên đến hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu tài khoản.

Cẩn trọng và có văn hoá khi tham gia mạng xã hội

Mặc dù tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook có nhiều tiêu chí cấm đăng tải, chia sẻ các nội dung liên quan tới bạo lực, ấu dâm, phân biệt chủng tộc, nhưng trong thời gian gần đây, những hành vi thiếu văn hoá, ngôn từ kích động, chia sẻ những nội dung bạo lực và hình ảnh liên quan đến các clip nhạy cảm vẫn diễn ra.

Chính vì thế, hồi tháng 6, Bộ TTTT đã ban hành Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Theo bộ Quy tắc này, các tổ chức, cá nhân chia sẻ những thông tin có nguồn chính thống, đáng tin cậy; có các hành vi, ứng xử phù hợp với những giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống của dân tộc Việt Nam; không sử dụng từ ngữ gây thù hận, kích động bạo lực, phân biệt vùng miền, giới tính, tôn giáo; không đăng tải những nội dung vi phạm pháp luật, các thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục; tung tin giả, tin sai sự thật; quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép... gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội.

Đồng thời Bộ quy tắc cũng hướng đến việc khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, quảng bá về đất nước, con người, văn hóa tốt đẹp của Việt Nam, chia sẻ thông tin tích cực, những tấm gương người tốt, việc tốt; vận động người thân trong gia đình, bạn bè, những người xung quanh tham gia giáo dục, bảo vệ trẻ em, trẻ vị thành niên sử dụng mạng xã hội một cách an toàn, lành mạnh.

Bộ Quy tắc được ban hành nhằm tạo điều kiện lành mạnh mạng xã hội tại Việt Nam, đảm bảo quyền tự do cá nhân, quyền tự do kinh doanh, không phân biệt đối xử nhà cung cấp dịch vụ trong và ngoài nước, phù hợp với chuẩn mực, thông lệ và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.

Đồng thời, Bộ Quy tắc hướng đến xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi ứng xử trên mạng xã hội, giáo dục ý thức, tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử của người dùng trên mạng xã hội, góp phần xây dựng mạng an toàn, lành mạnh tại Việt Nam.

Rõ ràng “đại dịch bay màu” vừa qua là một cảnh báo từ phía nhà cung cấp dịch vụ và bắt buộc những người xử dụng mạng xã hội cũng phải có những hành vi văn hoá, chuẩn mực.