Tình trạng lộm nhộm ông đồ viết chữ thư pháp khiến mỗi dịp cuối năm, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phải phối hợp với các Câu lạc bộ Thư pháp tại Hà Nội tổ chức kỳ sát hạch để chấn chỉnh, nâng cao chất lượng và giữ gìn một nét văn hóa độc đáo ngày Tết...

Vì một Hội chữ xuân văn minh, văn hóa

Vào mỗi dịp năm mới, người dân Hà Nội lại kéo nhau đến phố ông đồ Văn Miếu - Quốc Tử Giám để xin chữ. Nhận thấy kiếm tiền dễ dàng từ việc viết chữ thư pháp, một số ông đồ “rởm” không có trình độ đua nhau mọc lên, tạo nên tình trạng chen chúc, lộn xộn trên vỉa hè.

Ông Nguyễn Minh Châu (76 tuổi, ở phố Văn Miếu, quận Đống Đa, TP.Hà Nội) - người đã có nhiều năm xin chữ ở phố ông đồ - chia sẻ, phố đông đúc tấp nập người qua lại, các ông đồ ngồi san sát nhau trên vỉa hè quanh khu vực Văn Miếu viết chữ “bán” cho khách du xuân khá phản cảm. Vấn đề là không phải ông đồ nào cho chữ tại đây cũng có trình độ về thư pháp. Là một người có kiến thức về thư pháp, ông Châu nhận định, có những ông đồ đến đây viết chữ sai phạm về cả chính tả và nội dung. Ví dụ, khách yêu cầu viết chữ An thì viết chữ Phúc, khách yêu cầu viết chữ Thọ thì viết chữ An hay các nét bút đưa không chuẩn chỉ, thừa nét này, thiếu nét kia… Bên cạnh đó, không phải ai đến xin chữ cũng hiểu biết về thư pháp, vì thế các ông đồ rởm được cơ hội “mặc sức tung hoành”.

Để chấn chỉnh những lộn xộn, bát nháo có thể xảy ra trong thời gian diễn ra Hội chữ xuân, trước thời điểm khai mạc, Ban tổ chức cũng đã thông báo cụ thể với các ông đồ về quy định tham gia hội chữ: Đeo thẻ suốt thời gian tham gia viết chữ, không lấn chiếm không gian, không di chuyển sang vị trí không được quy hoạch cho hoạt động viết chữ... Bất cứ vi phạm nào cũng sẽ bị đình chỉ, “treo bút” tại chỗ cũng như vĩnh viễn không được tham gia các Hội chữ xuân năm sau.

Quyết định cứng rắn này nhằm bảo toàn nguyên vẹn ý nghĩa tốt đẹp của tục cho chữ đầu xuân, giữ gìn mỹ quan, không gian văn minh cho Hội chữ xuân.

Gìn giữ và chấn chỉnh một nét đẹp văn hóa Việt

Trình độ hiểu biết của người dân cũng ngày càng được nâng cao, không nói đến những người cao niên am hiểu thư pháp, thế hệ trẻ cũng đã bắt đầu tìm hiểu về chữ Hán Nôm và chữ Quốc Ngữ. Bởi vậy, khách đến phố ông đồ hiện nay đa số đều nhận biết được mặt chữ mà mình xin. Thậm chí, có những vị khách kỹ tính, đi dạo quanh một vòng khu vực Văn Miếu rồi chọn lựa ông đồ viết chữ đẹp nhất để xin.

Để chuẩn hóa và giữ gìn một nét đẹp văn hóa truyền thống, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã phối hợp với các Câu lạc bộ Thư pháp tại Hà Nội tổ chức cuộc thi sát hạch chất lượng cho các ông đồ đến tham dự tại phố ông đồ. Và chuẩn bị cho Hội chữ Xuân Tân Sửu 2021, các tác phẩm thư pháp phải được tuyển chọn để xét duyệt các ông đồ viết chữ.

Đợt ứng tuyển tham dự Hội chữ Xuân Tân Sửu năm 2021 với chủ đề Đạt Tài, Ban tổ chức đã nhận được 216 tác phẩm, trong đó có 78 tác thư pháp chữ Quốc ngữ, 138 Hán - Nôm của 95 ông đồ từ nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Ngoài chủ đề chính, các tác giả lựa chọn nội dung ca ngợi quê hương đất nước, nền giáo dục cũng như Văn Miếu - Quốc Tử Giám để làm cảm hứng cho tác phẩm và Ban tổ chức sẽ chọn ra các tác phẩm xuất sắc nhất để trưng bày, trao giải trong lễ khai mạc Hội chữ Xuân Tân Sửu. Từ những tác phẩm ứng tuyển, 60 ông đồ viết chữ bảo đảm đúng tiêu chí và yêu cầu được chọn để tham gia cho chữ.

Trao đổi với Báo Lao Động, ông Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Văn hóa Khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám - cho hay, qua 5 năm tổ chức khảo tuyển để lựa chọn người viết chữ tại Hội chữ, sau mỗi năm, người viết chữ ngày càng có ý thức về việc học tập để nâng cao trình độ, có ý thức trách nhiệm với hoạt động chung của Hội chữ Xuân.

Để chấn chỉnh những hiện tượng lộn xộn, Ban tổ chức đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, lực lượng công an tuyên truyền, vận động, có biện pháp kiên quyết không cho hiện tượng người viết chữ trên vỉa hè. Cùng với đó, trung tâm phối hợp với các câu lạc bộ thư pháp thực hiện đúng quy chế Hội, giám sát chặt chẽ hoạt động cho chữ phù hợp với quy định và triệt tiêu hiện tượng “vàng thau lẫn lộn” cũng như tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật trong không gian Hội chữ sao cho hấp dẫn, thu hút người dân tham gia để tránh đến những hoạt động tự phát...