Công trình là nơi tôn thờ Trúc Lâm Tam Tổ có ý nghĩa rất lớn về văn hóa, kiến trúc, cảnh quan. Toàn bộ kiến trúc của công trình được lấy cảm hứng từ những nét kiến trúc cổ đặc trưng của Yên Tử, các di sản văn hóa, lịch sử của Việt Nam và Thiền phái Trúc Lâm, có sự hài hoà với kiến trúc cảnh quan hiện hữu. Bên cạnh đó, công trình sắp được xây dựng cũng là vùng đệm, làm nền, bổ sung, tôn vinh và làm tăng thêm giá trị cho vùng lõi di tích Yên Tử. Đặc biệt, công trình gắn chặt đạo - đời, kết nối xưa và nay tạo ra điểm đến du lịch độc đáo góp phần thu hút du khách đến với Quảng Ninh. Không chỉ thể hiện sự tri ân đối với công đức của Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông, công trình còn giới thiệu, quảng bá các giá trị tư tưởng, văn hóa Phật giáo Trúc Lâm nói riêng, hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam nói chung ra thế giới.

Trước đó, trong giai đoạn 1 (2018 – 2019) Cung Trúc Lâm đã được xây dựng trên diện tích hơn 6.000m2, do Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Quảng Ninh làm chủ đầu tư, với tổng kinh phí hơn 200 tỷ đồng từ nguồn công đức và xã hội hóa. Hiện công trình là nơi tổ chức nhiều sự kiện lớn của Phật giáo Việt Nam.

Theo Thượng toạ Thích Đạo Hiển - Thư ký Ban trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh, hơn 700 năm về trước, Đức vua Trần Nhân Tông đã về Yên Tử xuất gia tu hành, sáng lập nên Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử và Yên Tử trở thành kinh đô của Phật giáo Việt Nam. Hàng năm, khu Di tích Danh thắng Yên Tử có hàng triệu tín đồ phật tử và du khách trong và ngoài nước về tham quan, lễ Phật. Yên Tử cũng là nơi tổ chức nhiều sự kiện lớn của Phật giáo Việt Nam. Chính vì vậy, Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Quảng Ninh quyết định đầu tư xây dựng Cung Trúc Lâm Yên Tử. Đây là hạng mục rất quan trọng, đòi hỏi sự đầu tư công sức nghiên cứu tâm huyết, tìm tòi lịch sử của các chuyên gia nhà nghiên cứu nhằm chuyển tải những thông điệp, giá trị lịch sử của Khu Danh thắng và mang ý nghĩa về mặt tâm linh.