Ẩm thực Hà Nội phong phú, đa dạng và tinh tế. Nhiều món ăn dân dã đã trở thành thương hiệu của Thủ đô như: Phở Lý Quốc Sư, phở Thìn, bún ốc hồ Tây, bánh cuốn Thanh Trì, chả cá Lã Vọng, giò chả Ước Lễ, giò chả Chèm - Vẽ, xôi chè Phú Thượng… Hà Nội cũng có những tuyến phố ẩm thực được du khách trong và ngoài nước tìm đến như Tạ Hiện, Mã Mây, Đồng Xuân, Cầu Gỗ, Cấm Chỉ, Tống Duy Tân… Ẩm thực Hà Nội không chỉ làm say lòng thực khách bình dân mà còn thuyết phục cả những chính trị gia hay các nhà ẩm thực uy tín, như: cựu Tổng thống Pháp Francois Hollande; cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama; cố đầu bếp danh tiếng Anthony Bourdain; Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol; Ngoại trưởng Mỹ Antony John Blinken…

Chưa dừng lại ở đó, ẩm thực Hà Nội được đánh giá, xếp hạng cao bởi nhiều giải thưởng uy tín trên thế giới. Như Top 10 món ăn đường phố ngon nhất thế giới (National Geographic xếp hạng năm 2014); top 10 và top 50 món ăn ngon nhất thế giới (CNN Travel xếp hạng năm 2015, 2016); đứng thứ 2 trong 18 thành phố có văn hóa ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới (Telegraph xếp hạng năm 2017)… Đặc biệt nền tảng du lịch lớn nhất thế giới Tripadvisor vừa công bố danh sách 10 điểm đến ẩm thực tốt nhất thế giới năm 2023. Theo đó, Hà Nội xếp vị trí thứ 3. Bảng xếp hạng này được TripAdvisor tổng hợp dựa trên những đánh giá của khách du lịch trong 12 tháng qua. Bún chả, kem Tràng Tiền, cà phê sữa... là những món ăn nổi tiếng ở Hà Nội được đánh giá 4 đến 4,5 sao trên Tripadvisor. Với nhiều món ăn đặc trưng, được xếp thứ hạng cao, Hà Nội ngày càng thu hút nhiều du khách từ khắp nơi trên thế giới.

PGS.TS Phạm Quỳnh Phương (Đại học Quốc gia Hà Nội) đánh giá, ẩm thực Hà Nội là một phần trong bản sắc tổng thể của thành phố như một thành phố sáng tạo. Văn hóa ẩm thực Hà Nội phản ánh lịch sử, xu hướng hiện tại và tiềm năng tương lai của thành phố. Đặc biệt, chúng ta đang chứng kiến sự giao thoa giữa ẩm thực và công nghiệp văn hóa và khả năng thích ứng của các truyền thống với bối cảnh đương đại.

PGS.TS Phạm Quỳnh Phương cũng cho rằng, ẩm thực rõ ràng không phải chỉ là việc chuẩn bị và tiêu thụ thức ăn, mà hơn thế, đóng vai trò như một xung lực văn hóa, phản ánh bản sắc của thành phố, đồng thời đóng góp quan trọng vào các khía cạnh kinh tế, xã hội và sáng tạo của các ngành công nghiệp văn hóa ở Thủ đô. Hà Nội được biết đến với khung cảnh văn hóa sôi động và đa dạng không thể thiếu những nét chấm phá đầy màu sắc của những món ăn tinh tế và đặc trưng, với kỹ thuật và tài năng của một tầng lớp sáng tạo. Ẩm thực đã và đang trở thành một phương tiện để biểu đạt văn hoá đa dạng của Hà Nội, tạo nét riêng có cho văn hóa Thủ đô.

Tuy nhiên, để Hà Nội trở thành trung tâm ẩm thực của Đông Nam Á và châu Á vẫn phải qua một hành trình nhiều thử thách. Bởi thực tế việc khai thác món ngon của Thủ đô trong phát triển công nghiệp văn hóa đến nay vẫn chưa xứng với tiềm năng. Trong đó có vấn đề nhân lực, cụ thể là vai trò của những nghệ nhân, những đầu bếp trong lưu giữ, trao truyền để mỗi người dân, khách du lịch hiểu được nét đẹp, thưởng thức những nét đẹp của ẩm thực Hà Nội là hết sức quan trọng.

Để nâng tầm cho ẩm thực Hà Nội, PGS.TS Nguyễn Thị Anh Quyên - Trường Đại học Văn hoá Hà Nội cho rằng, cần tổ chức, hỗ trợ, đào tạo đội ngũ nhân lực trong lĩnh vực văn hoá ẩm thực. Phát huy tinh hoa văn hoá ẩm thực Hà Nội không thể thiếu vai trò quan trọng của đội ngũ nhân lực, từ những người làm công tác quản lý, kinh doanh ẩm thực, nghệ nhân ẩm thực,… vì vậy, cần có chính sách tổ chức, hỗ trợ đào tạo đội ngũ nhân lực trong lĩnh vực văn hoá ẩm thực Hà Nội, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, văn hoá – xã hội nói chung, phát triển công nghiệp văn hoá và sáng tạo của thủ đô nói riêng.

Bên cạnh đó, bà Quyên cũng cho rằng, cần quy hoạch, đầu tư xây dựng các food tour (tour trải nghiệm ẩm thực). Hiện nay Hà Nội đã quy hoạch một số tuyến phố ẩm thực, tuy vậy cần đầu tư một số sản phẩm văn hoá ẩm thực tinh hoa, góp phần xây dựng thương hiệu, điểm đến Hà Nội trong lòng bạn bè du khách trong nước và quốc tế.

• Theo Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng, hiện có rất nhiều cuộc thi về ẩm thực nhưng chưa tạo ra được các giá trị văn hóa lớn. Trước mắt, Hà Nội cần có các tuyến phố ẩm thực, tuyến phố ăn đêm trong khu vực phố cổ, phố cũ, khu đô thị; tạo dựng không gian và chuỗi các nhà hàng ẩm thực xung quanh hồ Tây. Bên cạnh việc phát triển giá trị tinh hoa ẩm thực Hà thành thì việc gìn giữ, lưu truyền cũng rất quan trọng.