Sau vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng ở chung cư mini thuộc quận Thanh Xuân (Hà Nội), loại hình nhà ở chung cư mini từ “nóng” chuyển sang “lạnh”. Tức là từ chỗ được người dân săn mua, thì nay lại xuất hiện cảnh “chào bán cắt lỗ”.

Rao bán nhà cắt lỗ

Tại một số trang web mua bán nhà đất, loại hình chung cư mini được rao bán khá nhiều với lời quảng cáo: giá cả hợp lý, có lối thoát hiểm giá dao động từ 700 triệu đồng - 1 tỷ đồng. Phóng viên gọi đến một số điện thoại liên hệ người bán, nhận được câu mời chào: Nhà có phòng cháy chữa cháy (PCCC) an toàn. Thời điểm này thì mới có giá, căn 50m2 giá 800 triệu đồng. Yên tâm, khi bớt nóng tìm chung cư mini khó lắm. Cũng theo chia sẻ của người bán, vì gia đình có thêm thành viên nên đã rút sổ tiết kiệm, cộng với tiền bán được căn hộ này sẽ đổi sang căn hộ to hơn chứ không phải vì sợ hỏa hoạn mà phải bán căn hộ đang ở.

Lo sợ cháy, chị Thu Hoài đang ở tại một chung cư mini tại Đình Thôn (Mỹ Đình, Hà Nội) đã chuẩn bị thang dây trong nhà từ hơn 3 năm trước. Song, vẫn theo lời chị Hoài, “bà hỏa” không trừ ai, chỉ là may hay rủi mới thoát được nên chị đã có ý định rao bán căn hộ 52 m2 và gặp đúng thời điểm cháy nổ khắp nơi nên ý định bán căn chung cư mini càng lớn hơn. “Tôi cố gom tiền để chuyển xuống nhà đất, chấp nhận diện tích bé hơn. Chắc chắn giờ giá chung cư mini hạ nhưng chỉ cần bán được, lỗ tôi cũng bán” - chị Hoài nói.

Đang hoàn thiện nhà chung cư mini 6 tầng, 1 tum, anh Đỗ Minh Long (Cầu Giấy, Hà Nội) nói: Diện tích đất 60m2 tôi xây 12 phòng để cho thuê, đã xong phần thô và đang hoàn thiện. Nhưng không chịu nổi lãi vay ngân hàng tới 13,5% nên tôi quyết định bán cắt lỗ 500 triệu đồng so với đầu năm 2023.

Nhiều gia đình đang muốn chạy khỏi chung cư mini, nhiều người cũng không muốn thuê chung cư mini để ở nữa.

Có con trai mới vào đại học được 2 tuần và đang thuê căn hộ nhỏ ở chung cư mini ở phố Pháo Đài Láng (quận Đống Đa, Hà Nội), chị Phan Kim Oanh gọi điện thoại từ Hà Tĩnh ra dặn dò con: Con cùng bạn cố gắng tìm nhà đất, hoặc cố gắng thuê căn phòng ở chung với chủ nhà để an toàn. Nếu không tìm được nhà, con chuyển về ở cùng với nhà người quen cho yên tâm. Chị Oanh giãi bày, cảnh đi thuê trọ đã khổ, thấy vụ cháy hoảng quá nên chỉ có cách bảo con tìm nhà chỗ nào thoáng hơn, đỡ đông đúc để ở.

Theo thống kê, Hà Nội có đến 2.000 chung cư mini tập trung ở quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Đống Đa, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Tây Hồ. Ngay gần các trường đại học lớn như Ngoại thương, Sư phạm... rất nhiều chung cư mini được xây lên để cho sinh viên thuê ở với giá từ 3,5 triệu đồng - 5 triệu đồng/phòng chưa bao gồm giá điện, giá nước. Nhiều chung cư không được đầu tư cơ sở hạ tầng, hoặc cơ sở hạ tầng xuống cấp nhưng thiếu quan tâm bảo trì để sửa chữa, gia cố, gây mất an toàn cho người ở.

Thang dây, bình chữa cháy “cháy” hàng

Có điều kiện, nhiều gia đình hiện nay đã không chọn chung cư mini để thuê ở song không phải ai muốn rời khỏi chung cư mini là được ngay. Nhiều cá nhân tự bảo vệ bản thân bằng cách đi mua các thiết bị PCCC, thang dây, bình bọt.

Chị Minh Thủy, cư dân sống tại đường Nguyễn Tam Trinh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) nơi có mật độ chung cư khá dày đặc, cho biết, gia đình đang sinh sống trong 1 tòa chung cư có đầy đủ lối thoát hiểm và trang bị bình chữa cháy cho cả tòa nhà và mỗi tầng. Nhưng qua vụ việc vừa rồi, chị quyết định mua thêm mặt nạ chống khói để phòng ngạt, đồng thời tự trang bị thêm thang dây cuốn… để phòng trường hợp khẩn cấp.

Cũng lo lắng tìm đặt mua trên mạng internet đồ bảo hộ phòng hỏa hoạn, chị Trần Thu Thanh, người dân sống tại phố Minh Khai cho biết, vụ cháy chung cư mini ở Thanh Xuân khiến vợ chồng chị rất lo lắng. "Chúng tôi quyết định đặt mua thang dây thoát hiểm và mặt nạ phòng độc cho tất cả các thành viên trong gia đình. Tuy nhiên, do nhiều người tìm kiếm mặt hàng này nên các cửa hàng đều báo hết hàng và giá cả cũng tăng hơn trước rất nhiều" - chị Thanh chia sẻ và nói thêm, thang dây cũng rất khó sử dụng nếu không được tập huấn.

Anh Huy (Mỹ Đình, Nam Từ Liêm,) chuyên kinh doanh các mặt hàng PCCC cho hay: “Trước đây tôi thường bán theo các đơn hàng lớn của dự án, các gói thầu. Mấy ngày nay, khách lẻ hỏi mua nhiều”. Các mặt hàng bán chạy nhất là: thang dây, mặt nạ phòng độc, chăn chữa cháy… Có nhiều loại hàng, giá nhập về cũng nhích tăng từng ngày nên buộc phải tăng giá bán ra.

Báo giá 160.000 đồng/bộ mặt nạ phòng độc, chống khói kèm kính xuất xứ nước ngoài, một người bán các thiết bị PCCC ở Lương Thế Vinh (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho hay, giá các loại vật tư PCCC tăng rất nhanh.

Hiện thị trường có nhiều mẫu mặt nạ chống khói khác nhau, giá bán loại mặt nạ chống khói làm từ chất liệu chống cháy, có màng chắn bảo vệ mắt và phin lọc hoạt tính, chống khói, chống độc khoảng 800.000 đồng đến 1,2 triệu đồng/sản phẩm. Mặt nạ chống khói thông thường có giá 160.000 - 500.000 đồng/chiếc, tùy loại.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bên cạnh việc trang bị các thiết bị PCCC cho gia đình, để đảm bảo an toàn, người dân cần trang bị thêm các kiến thức về PCCC cũng như cách thoát hiểm để tránh rủi ro trong các tình huống khẩn cấp.

Nhiều bất cập

Theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), cần có thêm các quy định yêu cầu cao hơn, chặt chẽ hơn về việc đầu tư, xây dựng chung cư mini và việc kiểm soát xây dựng, vận hành phải được thực hiện chặt chẽ, thường xuyên… VARS đánh giá, chung cư mini hầu hết được xây dựng trên đất xen kẹt, nằm trong các ngõ hẻm khu vực đông dân cư. Chung cư mini gây áp lực lên hạ tầng kỹ thuật xã hội, làm tăng mật độ dân cư, không đảm bảo các quy chuẩn về an toàn phòng chống cháy nổ, thiếu tiện ích cần thiết cho cư dân.

Để tăng lợi nhuận, hầu hết các chủ chung cư mini đều xây vượt tầng được cấp phép. Nhiều chung cư không được đầu tư cơ sở hạ tầng, hoặc cơ sở hạ tầng xuống cấp nhưng không bảo trì, sửa chữa, gia cố, gây mất an toàn cho cư dân. Riêng vấn đề an toàn PCCC, những năm 2007-2010, gần như không được người mua quan tâm đến. Sau này, chính sách sáng tỏ hơn, nhận thức tốt hơn, nhưng tình trạng này vẫn không mấy được cải thiện hoặc chỉ cải thiện trên giấy.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho biết, hơn 10 năm qua, nhất là từ năm 2010 đến nay, đã nở rộ tình trạng khoét lõm xây dựng "chung cư mini", "chung cư hộp diêm", có nhiều tầng, nhiều căn hộ mini tại các đô thị, quận nội thành. Trong đó, có những công trình nhà "chung cư mini" xây dựng trái phép, sai phép, làm phá vỡ quy hoạch, gia tăng áp lực lên hệ thống hạ tầng đô thị, không đảm bảo an toàn PCCC, không đủ điều kiện để được cấp "sổ đỏ" cho người mua, làm phát sinh tranh chấp, ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội.

Ông Phạm Đức Toản - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển bất động sản EZ dẫn chứng, năm 2015-2016 một số nơi ở Cầu Giấy, Thanh Xuân vẫn có giá đất 40-50 triệu/m2. Tại đây, chủ nhà xây một tòa chung cư mini cao 10 tầng với suất đầu tư 11-13 triệu/m2. Với giá bán khoảng 18-20 triệu/m2, chủ nhà có thể thu về hơn nửa tỷ đồng cho một căn hộ trên 30m2. Tuy nhiên, sau vụ cháy ở quận Thanh Xuân, ông Toản cho rằng ngoài vấn đề về pháp lý, vay vốn, chất lượng căn hộ tại chung cư mini cũng không đảm bảo về PCCC. Đây sẽ là những rào cản khiến nhiều người cân nhắc khi mua, thuê chung cư mini trong thời gian tới.