Những tay đua xứ Tây Phi

Tại khu bùng binh hai tầng đang xây dở ở phía trung tâm Lunsar thường không có nhiều thứ để xem. Nơi đây chỉ đơn giản là một khối bê tông hình tròn mà một ngày nào đó, có thể, sẽ được hoàn thành và trở thành một tháp đồng hồ tương tự như ở thành phố Makeni hoặc Cảng Loko gần đó.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm đó, mỗi năm một lần, nơi đây vẫn là địa điểm quan sát hàng đầu cho giải đua ‘Science In Sport Tour de Lunsar’, một cuộc đua xe đạp quy mô lớn nhất quốc gia Tây Phi Sierra Leone.

Dưới những tán cây phía chân bùng binh, nhiều lãnh đạo, giám đốc điều hành công ty khai thác mỏ và các thành viên chính phủ được mời tới tham dự và ngồi ở những khu với tầm nhìn tốt. Tuy nhiên, hàng trăm đứa trẻ tụ tập xem cuộc đua bắt đầu và kết thúc mỗi ngày luôn biết tại vị trí nào để có được những góc nhìn đẹp nhất. Các biểu ngữ mang thương hiệu của các nhà tài trợ được gạt sang một bên, đối diện với nhau qua những khoảng trống trên bức tường chắn gió trần của tầng một.

Vào ngày thứ hai của cuộc đua nam, người hùng địa phương Ibrahim S Jalloh đã tiến vào thị trấn một mình, vượt qua vạch đích trước 26 giây so với đoàn hậu cần theo sau và giành vị trí dẫn đầu cuộc đua, và cùng chính những đứa trẻ là người đầu tiên nhìn thấy anh về đích.

Có những tiếng gầm bắt đầu vang lên từ bùng binh và sau đó lan nhanh ra cả khu vực. Đám đông xếp hàng thẳng về phía vạch đích bắt đầu nhảy lên và hò hét. Cảnh sát cố gắng hết sức để kìm chế sự kích động của cư dân nhưng đều vô ích. Vào thời điểm tay đua Jalloh băng qua vạch vôi, cánh tay được giơ cao lên trời như bất kỳ tay đua xe đạp nào trên khắp thế giới từng mơ ước, khi đó cuộc đua đã lên đến đỉnh điểm.

Ibrahim S Jalloh – một chàng trai làm nghề sửa xe đạp tại địa phương, từng là thành viên một thời của đội đua xe đạp quốc gia, đã được đám đông chen lấn và chúc mừng. Hàng nghìn người đã tụ tập để xem anh chiến thắng chặng này và sẽ quay lại vào ngày hôm sau để xem Jalloh giành được chiến thắng chung cuộc của cuộc đua.

Từ nhỏ bé đến vĩ đại

Nhưng giải đua ‘Tour de Lunsar’ không phải lúc nào cũng rực rỡ như vậy. Câu chuyện bắt đầu từ chủ cửa hàng xe đạp địa phương Abdul Karim Kamara, người đã thành lập Đội đua xe đạp Lunsar, và cuộc đua đầu tiên bắt đầu vào năm 2013 tại quê nhà của anh ở phía tây bắc Sierra Leone. Nhưng từ khởi đầu khiêm tốn, cuộc đua đã phát triển rực rỡ và trở thành một trong những giải đua nổi tiếng nhất ở Tây Phi.

“Sứ mệnh được tuyên bố của Tour de Lunsar là mang đến cho Sierra Leoneans cơ hội thể hiện bản thân, và cũng là cách tôi có thể gắn kết các quốc gia châu Phi lân cận, giúp những quốc gia không có cơ hội thi đấu đến và đua ở Sierra Leone. Tôi biết chúng tôi có rất nhiều tài năng ở đây và cả toàn châu Phi. Tôi hy vọng Tour de Lunsar sẽ mở rộng cánh cửa tương lai cho các vận động viên trẻ ở Sierra Leone”, anh nhấn mạnh.

Vào năm 2013, khoảng 10 tay đua đã thi đấu trên những chiếc xe đạp do Mỹ tặng, được tổ chức phi chính phủ, Dự án Xe đạp Làng vận chuyển đến Tây Phi trong các thùng container. Không một con đường nào khác khả thi để nhập khẩu và bán xe đạp mới trong nước, hầu hết các xe đạp được sử dụng bởi khoảng 100 người tham gia cuộc đua năm 2022 đều đến từ các nguồn tương tự. Ngoại lệ là đội xe của Lunsar Cycling Team gồm tám khung bằng sợi carbon, được mua cũ từ đội USA Cycling.

Tuy nhiên, nói chung, tiêu chuẩn của các phương tiện đua khá kém. Mỗi câu lạc bộ trong số 10 câu lạc bộ của đất nước chỉ có một hoặc hai chiếc xe đạp “tốt”, được trao cho những tay đua giỏi nhất của họ. Các tay đua khác sẽ thi đấu trên những ‘cỗ máy’ tốt nhất mà họ có thể cùng nhau sở hữu.

Về bản chất, chiếc xe đạp có thể là một thứ đơn giản, nhưng mọi thành phần của nó đều đang ở mức cực kỳ thiếu hụt ở Sierra Leone. Vào ngày đầu tiên của cuộc đua nam, con đường ra khỏi Freetown ngập tràn những tay đua và những chiếc xe đạp bị hỏng của họ.

Tấm vé bước ra thế giới

Cuộc đua này đương nhiên là một món hời lớn cho người dân địa phương. Một số phòng tại khách sạn Bai-Suba Resort đã có khách nước ngoài đặt khi đến xem cuộc đua. “Tôi rất vui khi thấy sự kiện này ở đây, người dân thị trấn cũng rất vui. Giải đua này sẽ đưa Lunsar lên bản đồ thế giới”, giám đốc khách sạn Bockarie Dauda vui mừng.

Ở cự ly 334 km, cuộc đua được chia thành ba chặng – từ Freetown đến Lunsar, từ Lunsar đến Makeni và quay lại, cuối cùng là từ Lunsar đến Cảng Loko và quay lại – một cuộc đua không quá dài theo tiêu chuẩn quốc tế. Tuyến đường gần như hoàn toàn bằng phẳng, chỉ giới hạn ở một số tuyến đường nhựa nối các khu định cư chính của đất nước, nhưng sức nóng có thể khiến những đoạn nghiêng nhỏ nhất trở nên khó khăn.

Các con đường không được chặn cho các phương tiện giao thông khác trong suốt cuộc đua và những đoạn lùi dài có thể xảy ra khi các tay đua lần theo đường đi qua xe buýt, xe tải khai thác và taxi khi họ tìm cách vào lại đường đua sau khi nghỉ ngơi.

Luôn có sự đồng thuận giữa các tay đua xe đạp trẻ của Sierra Leone rằng, đây chính là tấm vé để họ bước ra thế giới. Nếu có thể trở thành những tay đua chuyên nghiệp, họ sẽ được tới các trung tâm đua xe đạp của châu Âu như Pháp, Bỉ, Italy và kiếm được một món tiền lớn.

Nhưng để có được cơ hội này không phải là điều dễ dàng. Đầu năm 2022, nhà vô địch giải nữ Tour de Lunsar, Fatima Deborah Conteh, đã nhận được lời đề nghị ký hợp đồng trong mơ từ một nhóm phát triển châu Âu. Nhưng cô đã bị từ chối cấp thị thực, một lời nhắc nhở khắc nghiệt về những trở ngại mà các vận động viên Tây Phi phải đối mặt.

Nếu Conteh tìm đường đến châu Âu và bắt đầu đua, cô ấy sẽ trở thành tay đua xe đạp chuyên nghiệp đầu tiên của Sierra Leone. Hiện tại, Conteh vẫn còn trong tình trạng lấp lửng, không thể cải thiện thành tích ở quê nhà do số lượng sự kiện và chất lượng cuộc thi hạn chế, đồng thời bị ngăn cản không thể vươn tới những chặng đường tiếp theo bởi hệ thống thị thực dồn dập chống lại người dân Tây Phi.

Tuy nhiên, không phải ai cũng coi Sierra Leone là nơi cần trốn tránh. Từng có một nhận thức tiêu cực về đất nước Tây Phi này, gắn liền với di chứng của đại dịch Ebola và nội chiến, nhưng đó không phải là con người thật của Sierra Leone. Đây là một đất nước xinh đẹp và yên bình. Có những con đường tuyệt vời để lái xe, phong cảnh ngoạn mục và những người hâm mộ đua xe đạp cuồng nhiệt.